Deze komeet werd op 21 september 2012 fotografisch ontdekt door Vitali Nevski en Artyom Novichonok met de 40cm f/3 Santelreflector van het International Scientific Optical Network (ISON) nabij Kislovodsk aan de voet van het noordelijke Kaukasusgebergte in Rusland. De komeet was tijdens de ontdekking van magnitude +18,5 en bevond zich in het grensgebied van de sterrenbeelden Kreeft en Tweelingen.
Op 28 november 2013 gaat de komeet op ongeveer 0,0124 AE (1,9 miljoen kilometer) van het centrum van de zon door het perihelium (het punt in de komeetbaan het dichtst gelegen bij de Zon). De dichtste nadering tot de aarde vindt plaats op 26 december rond 23 uur UT op een afstand van 0,43 AE (64 miljoen kilometer).
De verwachte helderheid van komeet ISON is nog erg onzeker
Zoals veel andere komeetverschijningen ons geleerd hebben, zie bijvoorbeeld komeet C/1973 E1 Kohoutek, is het vaak moeilijk om een exacte verwachting van het helderheidsverloop van een komeet te geven. Sinds de ontdekking van komeet ISON zijn er veel optimistische geluiden de wereld in geslingerd, zoals het predicaat “de komeet van de eeuw”. Maar in de afgelopen maanden is de helderheid amper toegenomen en de absolute helderheid van ISON is op dit moment zelfs ruim 2 magnitudes zwakker dan komeet 2011 L4 (PANSTARRS) op dezelfde afstand van de zon (4,2 AE). Het kan zijn dat komeet ISON toch niet zo’n veel belovende komeet is maar het kan ook nog zo zijn dat de helderheidsontwikkeling nu is vertraagd omdat de komeet zich nu nog ver boven het eclipticavlak bevindt (en hierdoor mogelijk minder invloed van de zonneactiviteit ondervindt) terwijl komeet PANSTARRS op dezelfde afstand van de zon zich toen juist nabij het eclipticavlak bevond. Ook bestaat de mogelijkheid dat de helderheidsontwikkeling pas later dit jaar op gang gaat komen als de waterproductie op 2 à 3 AE van de zon gaat beginnen.
De nauwe periheliumpassage van komeet C/2012 S1 (ISON) langs de zon maakt het helderheidsverloop na periheliumdoorgang extra onzeker. De afstand waarop de komeet de zon passeert ligt binnen de Rochelimiet (Rochelimiet voor kometen voor de zon ligt op 0,0161 AE (is 2,41 miljoen km). De Rochelimiet is de afstand waarbinnen een hemellichaam (bijvoorbeeld een komeet) dat samengehouden wordt door de eigen zwaartekracht kan uiteenvallen door de getijdenkrachten van een groot hemellichaam (bijvoorbeeld de zon). De laatste komeet die dit is overkomen was de zonnescheerder C/2011 W3 (Lovejoy), die een paar dagen na periheliumdoorgang volledig desintegreerde. Dit leverde wel een spectaculaire stofstaart op die een paar weken lang kon worden waargenomen.
Hoe dan ook: voorlopig is het nog zeer onzeker wat het helderheidsgedrag van komeet C/2012 S1 (ISON) zal zijn. In de periode 1 september – 20 november 2013 is de komeet ook zichtbaar vanuit Nederland. Mogelijk dat we op basis van de visuele waarnemingen uit deze periode een betere indicatie kunnen geven voor het te verwachten helderheidsgedrag in december.
Het visuele helderheidsgedrag van komeet C/2012 S1 (ISON) in de periode 7 nov 2013 – 6 jan 2014 volgens vier verschillende scenario’s. Het helderheidsgedrag volgens Ho=4,5 en n = 3 is nu nog de meest optimistische scenario maar op dit moment (6 april 2013) lijkt het helderheidsgedrag eerder volgens het “worst-case scenario” Ho = 7,5 en n = 3 te verlopen.
(Verticaal is de visuele helderheid gegeven en horizontaal de datum. De toename in helderheid door voorwaartse lichtverstrooiing op stofdeeltjes is voor alle scenario’s hetzelfde en bedraagt maximaal 0,6 magnitudes en is in de grafiek alleen voor Ho =4,5 en n = 3 gegeven. Direct boven de datum is ook de elongatie in graden gegeven. Elongatie is de hoekafstand van de komeet tot de zon in graden gezien door een waarnemer vanaf de aarde.)